Ο Χαρίλαος Νικολαΐδης γεννήθηκε στην Αθήνα τον Δεκέµβριο του 1986. Είναι δικηγόρος και λέκτορας Δημοσίου Δικαίου και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Essex στη Μ. Βρετανία. Ασχολείται µε την έρευνα και τη διδασκαλία. Έχει εκδώσει τη ποιητική συλλογή «Αλεπού στο αυτοκινητόδρομο» (2015) και έχει μεταφράσει τη συλλογή ποιημάτων της Edna St. Vincent Millay «Λίγα σύκα απ’ τα γαϊδουράγκαθα (2017).
ΑΛΕΠΟΥ ΣΤΟΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟ (2015)
ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ
Ό,τι λάτρεψες θα χαθεί μαζί σου.
Χαμογέλα!
Δεν θα φύγεις με άδεια χέρια.
ΚΟΙΝΗ ΛΟΓΙΚΗ
Τρύφωνας;!
Σε ρωτώ,
είναι αυτό όνομα
για τον καινούριο μας φίκο;
Εγώ θα τον φωνάζω Πολύκαρπο.
ΤΡΕΙΣ ΓΩΝΙΕΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ
αρνητικό φλερτ
Τι θα έλεγες να βγούμε καμιά φορά,
να πάμε σε κανένα μέρος, να φάμε τίποτα;
Γιατί όχι ε; Μη βιαστείς ν' απαντήσεις.
Eros, the cannibal
Μην τυλίγεσαι για το σπίτι. Θα σε φάω εδώ.
Ούτε μ' ενδιαφέρει η σειρά στο σερβίρισμα.
Αρκεί να έχω τα χείλη σου για επιδόρπιο.
απεξάρτηση
Δεν θα σε δω σήμερα. Θα κλειστώ στο δωμάτιο.
Και θα χαρίσω ό,τι έχω στους φτωχούς.
Εξάλλου, θα τα ξόδευα όλα σε ποιήματα.
ΣΤΑΧΤΟΠΟΥΤΑ
Η πανέμορφη αυτή ιστορία
μας μαθαίνει
να γυρίζουμε στο σπίτι νωρίς.
Μας λέει επίσης ότι
-και στα παραμύθια-
δεν πας πουθενά
χωρίς την κατάλληλη γόβα.
GIACOMO CASANOVA
Από μικρός ήμουνα θύτης
και θύμα των αισθήσεων.
Σου έχω μιλήσει
για τις
εκατοντάδες γυναίκες μου;
Σου έχω πει πώς βγήκε η φράση··
«Αυτός έφαγε χυλόπιτα»;
EVE CURIE
Η μητέρα μου πήρε δύο Νόμπελ,
ο πατέρας μου ένα,
η αδελφή μου άλλο ένα
(μετά του συζύγου,
όπως συνηθιζόταν στην οικογένεια).
Ο άντρας μου παρέλαβε το Νόμπελ Ειρήνης.
Εγώ δεν τιμήθηκα ποτέ.
Ήμουν πάντα ξεχωριστή.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
«Η οικογενειακή γαλήνη εξαρτάται
από τη σχέση σου με τη συννυφάδα».
Πόσο δίκιο είχες μαμά...
ΜΗΔΕΙΑ
Ας είμαστε πολιτισμένοι,
θέλω να γνωρίσω
τη νέα σου γυναίκα.
Με την πρώτη ευκαιρία,
θα περάσω.
θα φέρω και τα παιδιά.
ΝΤΟΝΑΛΝΤ ΝΤΑΚ
Άκου εκεί τεμπέλης, τα ίδια λένε
για όλους τους καλλιτέχνες...
.. .τα χρώματα δεν τονίζουν
την τραγικότητα του ρόλου μου...
.. .στη βιομηχανία των κόμικς,
οι γνωριμίες είναι σημαντικές...
.μου πρότειναν να γίνω βοηθός του Μπάτμαν,
αρνήθηκα...
.. .η Νταίζυ ζήτησε να υπογράψουμε
προγαμιαίο συμβόλαιο...
.. .θα μάθει άραγε κανείς ποιος είμαι
(πέρα από τις εικόνες);
ΠΕΙΡΑΜΑ
Κράτα με ακίνητο στη μέση.
Θες να με δεις παιδί, σκέψου τη μάνα.
Θες να με δεις ώριμο, σκέψου το παιδί.
Ο χρόνος (όπως εγώ)
ορίζεται από τη θέση του παρατηρητή.
Ο χρόνος (επομένως)
δεν είναι λιγότερο σχετικός από εμένα.
Τον κρατώ ακίνητο στη μέση.
Παίζω μαζί του.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ
Την ημέρα
που θα κατοικηθεί το φεγγάρι,
οι ρομαντικοί θα μείνουν άνεργοι
και οι τιμές των ακινήτων στη γη
θα κατρακυλήσουν.
Επιπλέον,
αφού ο δορυφόρος μας
δεν πρόκειται να χωρέσει
όλους τους ενοχλητικούς,
θα χρειαστούμε σίγουρα
και τον Άρη.
Η μετοίκηση
στον κόκκινο πλανήτη
θα επιφέρει νέα πτώση
στα γήινα ακίνητα
πανικός θα επικρατεί
στις αγορές.
Εν τω μεταξύ,
οι ρομαντικοί
θα παραμένουν άνεργοι.
ΣΠΟΥΔΗ ΣΤΟΝ ΡΕΑΛΙΣΜΟ
Όταν είχα πρόβλημα
πλησίαζα το κλουβί.
Το αηδονάκι μου εκεί.
Περάσαμε πολλά μαζί.
Μα ποιον κοροϊδεύω... είναι αργά για ρίμες.
Το αηδονάκι πέθανε,
έβρεχε,
κακός καιρός για κηδεία.
Το πέταξα στα σκουπίδια.
Την επόμενη φορά,
θα πάρω κάτι σε πορτοκαλί
ΑΔΟΚΙΜΗ ΠΟΙΗΣΗ
ΣΕ ΤΡΙΑ ΜΕΓΕΘΗ
[SMALL]
αυτοϊκανοΠοίηση
[...] οδήγησαν τον ελεύθερο στίχο σε μίαν άλλη συμβατικότητα,
στη συμβατικότητα του επίμονα αντισυμβατικού.
ΝΑΣΟΣ ΒΑΓΕΝΑΣ, ΤΟ ΒΗΜΑ, 26/11/2000
Οι συγκεκριμένοι τρεις στίχοι
γράφτηκαν για μένα, όχι για σένα.
Σταμάτα να κρυφοκοιτάς!
[MEDIUM]
επίδειξη
[...] το μοντέρνο Σημείο δείχνει το ίδιο το δείχνειν.
ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΑΡΑΝΙΤΣΗΣ, Καλοκαίρι στον σκληρό δίσκο (2002)
Της έβγαλε το δαχτυλίδι,
το έσφιξε στην παλάμη του,
φύσηξε δυο φορές,
άπλωσε το χέρι,
το δαχτυλίδι ακόμα εκεί.
Ω, τι μοντέρνος μάγος!
[LARGE]
πλαστογραφία
Lentulus: Gentlemen, posterity will envy us.
Herod: Posterity will call you an ass [...].
I, CLAUDIUS - BBC (1976)
Γράφω
(αυτό το βλέπεις και μόνος σου).
Όταν τελειώσω δεν θα έχει μείνει
τίποτα επιπόλαιο ή ανεπιτήδευτο.
Όλα θα εξυπηρετούν έναν σκοπό.
Ο σκοπός μού διαφεύγει, όμως
όσο με διαβάζεις εκπληρώνεται.
Γενικώς έχω πρόβλημα
με τον ύπνο.
Όταν δεν μετράω πρόβατα,
γράφω ποιήματα.
Το δέντρο πέφτει
μονάχο του στο δάσος
(μάλλον χαϊκού).
Υποκλίνομαι
στον αγαπημένο μου καθρέφτη.
ΘΕΑ
Από ψηλά,
όλα ένα ποίημα:
τα πάντα,
το τίποτα,
το ενιαίο, δυσανάγνωστο κάτι•
η απλότητα
με τις πολλές πλοκές.
Εντάξει,
η τέχνη δεν θα μας σώσει.
Είναι ωστόσο
παρηγοριά
η ακατάληπτη θέα της.
ΑΛΕΠΟΥ ΣΤΟΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟ
Πέρα από τον φράχτη
ξαφνικά
παύουν τα δέντρα,
τα λουλούδια, το χορτάρι.
Μέχρι τον άλλο φράχτη,
υπάρχει μόνο
στρωτό γκρι
με λευκές γραμμές στη μέση.
Περνάνε πράματα
μεγάλα ή τεράστια
(φτάνουν ταχύτητες
ασύλληπτες
για το
πονηρό είδος μας!)
Τη νύχτα φέγγουν,
από μακριά μέχρι μακριά,
πιο δυνατά
καθώς μας πλησιάζουν.
Ύστερα χάνονται
για πάντα
σε μέρη ανεξερεύνητα.
Εκείνος
που έχτισε τον φράχτη
πρέπει να δοξαστεί.
ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ
Edna St. Vincent Millay
δίγλωσση έκδοση
ΠΡΟΛΟΓΟΣ-ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Χαρίλαος Νικολαΐδης
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Ευαγγελία Κουλιζάκη
ΛΙΓΑ ΣΥΚΑ ΑΠ’ ΤΑ ΓΑΪΔΟΥΡΑΓΚΑΘΑ (2017)
Στον μη Ανέφικτο Εκείνον
ΠΩΣ ξέρω εγώ, αν δεν βρεθώ
Στην Κίνα και στο Κάιρο,
Εάν το εδώ που ευλογώ
Είναι στ’ αλήθεια άγιο;
Μπορεί το άνθος δίχως λάθος
Κάτω απ’ τη μύτη μου να το ’χω·
Πώς θα τ’ ορίσω αν δεν μυρίσω
Το Καρχηδόνιο το ρόδο;
Το νήμα της ακλόνητης αγάπης μου
Να μπλεχτεί ή να φθαρεί δε θα επιτρέψω
Όσο είμαι εδώ, - μα ω, παιδί μου ακριβό,
Αν ποτέ ταξιδέψω!
Η Κρατούμενη
ΕΝΤΑΞΕΙ,
Προχώρα!
Τι σημασία έχει ένα όνομα;
Υποθέτω πως όσο κλειδωθώ μέσα
Τόσο θα κλειδωθώ απ’ έξω!
Δάφνη
ΓΙΑΤΙ με κυνηγάς; Ρωτώ.
Ξαφνικά είναι πιθανό
Να γίνω βάγια, απλό φυτό.
Στου κυνηγητού τη μέση
Ν’ αφήνω στη δική μου θέση
Ροζ κλαδί να έχεις για τέρψη.
Σε ύψη, βάθη, αν θελήσεις
Όμως να με ακολουθήσεις
Έφυγα· - ο Απόλλωνας επίσης!
Η Εύθυμη Κόρη
Ω, έδιωξα τις έγνοιες μακριά
Απ’ όταν έσπασε η καρδούλα μου στα δυο!
Απολαμβάνω το αεράκι που φυσά,
Γελάω με τον κόσμο τον απλό!
Υπάρχει λίγη καλοσύνη κι ομορφιά
Το βάρος της ν’ αξίζει σε καπνό
Για εμέ, που έδιωξα τις έγνοιες μακριά
Απ’ όταν έσπασε η καρδούλα μου στα δυο!
Αν θέλεις να ξαπλώνεις, κοπελιά,
Όπως σηκώθηκες, με ύφος χαρωπό,
Καλύτερα στον εραστή μη γίνεις φορτικιά
Για καθετί που είπε μικρό
Σ’ εμέ, που έδιωξα τις έγνοιες μακριά
Απ’ όταν έσπασε η καρδούλα μου στα δυο!
Η Φιλόσοφος
ΚΑΙ τι είσαι που στη σκέψη σου
Πρέπει να μένω ξύπνια
Να κλαίω τις μέρες μου για σε
Τις νύχτες μια απ’ τα ίδια;
Και τι είσαι που στη σκέψη σου
Μέρες που κυλάνε λίγο-λίγο
Πρέπει ν’ ακούω τον άνεμο,
Και να κοιτώ τον τοίχο;
Ξέρω έναν άντρα πιο γενναίο
Και είκοσι άντρες σαν εσένα ευγενείς.
Και τι είσαι που να είσαι πρέπει
Το μόνο αρσενικό της γης;
Μα είναι κουτοί των γυναικών οι τρόποι,
Οι αυθεντίες θα σου πουν κοφτά, -
Και τι είμαι εγώ για ν’ αγαπώ
Τόσο σοφά, τόσο σωστά;
Σονέτο IV
ΘΑ ΣΕ ξεχάσω σύντομα, αγάπη μου γλυκιά,
Γι’ αυτό ν’ απολαύσεις τη μικρή σου τη μέρα,
Τον μικρό σου τον μήνα, τη μικρή μισή χρονιά,
Προτού ξεχάσω, ή πεθάνω, ή πάω παραπέρα,
Και για πάντα χωρίσουμε- σε λίγο μόνο καιρό
Θα σε ξεχάσω, όπως είπα, όμως όσο θα μένω,
Αν μ’ ικετέψεις με το ψέμα σου το πιο τρυφερό
Θα σου τάξω τον όρκο μου τον πιο λατρεμένο.
Αλήθεια, η αγάπη θα ήθελα να ζούσε πιο πολύ,
Και οι όρκοι να μη σπάνε μ’ ένα άγγιγμα,
Μα έτσι ορίστηκε, η φύση έχει σκαρφιστεί
Να συνεχίζει να παλεύει χωρίς διάλειμμα, -
Είτε βρούμε αυτό που ψάχνουμε, είτε όχι,
Το ίδιο κάνει, θα σου πουν οι βιολόγοι.
ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗ
(Απόσπασμα)
...
Η Edna St. Vincent Millay (Έντνα Σεντ Βίνσεντ Μιλλέυ, 1892-1950) είναι μια εμβληματική φιγούρα της Αμερικανικής λογοτεχνίας. Γεννήθηκε στο Μέιν των ΗΠΑ, σε οικογένεια με περιορισμένα οικονομικά μέσα που σύντομα διασπάστηκε, μετά τον χωρισμό των γονιών της, όταν ήταν 8 ετών. Μεγάλωσε με τη μητέρα της και τις αδελφές της, ενώ από νωρίς ασχολήθηκε ενεργά με τη λογοτεχνία δημοσιεύοντας το πρώτο της ποίημα σε ηλικία 14 ετών. Πνεύμα ανήσυχο, αμφισβήτησε τις κοινωνικές συμβάσεις της εποχής της μέσα από το λογοτεχνικό της έργο, την ακτιβιστική της δράση, ακόμα και μέσα από την έκφραση της σεξουαλικότητάς της. Οραματίστηκε ένα νέο πρότυπο απελευθερωμένης γυναίκας δημιουργού, το οποίο και ανέδειξε σταθερά. Η πρώτη της ποιητική συλλογή (Renascence and Other Poems) κυκλοφόρησε το 1917, τη χρονιά που η Αμερική εισήλθε στον πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Την ίδια χρονιά, η ποιήτρια αποφοιτά από το Vassar College και μετακομίζει στη Νέα Υόρκη.
Το 1923, η Millay έγινε η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με το βραβείο
Pulitzer για την ποίηση, μετά τη θέσπιση της συγκεκριμένης κατηγορίας βραβείων. Το βραβείο απονεμήθηκε και για το παρόν έργο. To A Few Figs From Thistles (1920) είναι η δεύτερη ποιητική της συλλογή και η πλέον γνωστή στο ευρό κοινό ως προς τα ποιήματα τα οποία περιέχει. Ειδικά το ποίημα First Fig έχει χαρακτηριστεί επανειλημμένως ως ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα τετράστιχα στην Αμερικανική λογοτεχνία.
Η παρούσα συλλογή επαναπροσδιόρισε όχι μόνο την ποίηση της Millay, αλλά και, γενικότερα, τον ρόλο της γυναίκας ποιήτριας στο λογοτεχνικό στερέωμα, διευρύνοντας τα όρια του «επιτρεπτού» στον γυναικείο ποιητικό λόγο. Η Millay γιορτάζει την παροδικότητα του έρωτα. Απορρίπτει τη συναισθηματολογία της χαμένης αγάπης, όχι όμως το συναίσθημα. Απελευθερώνεται από τα στερεότυπα του παρελθόντος.
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Ευαγγελία Κουλιζάκη
(Απόσπασμα)
…
Εάν κοιτάξουμε προσεκτικά θα διαπιστώσουμε ότι υπάρχει ένα νήμα που διατρέχει πολλά από τα ποιήματά της και λειτουργεί αποκαλυπτικά για τα συγγραφικά της κίνητρα: δεν έγραφε επιδιώκοντας χη φήμη, ανεξάρτητα από το πόσο αποτελεσματικά σκηνοθετούσε τον εαυτό της και διαχειριζόταν την εικόνα της - για να ενεργοποιεί το φαντασιακό των ανθρώπων και να μεταμορφώνει τελικά την ίδια τη ζωή σ’ ένα μικρό κομμάτι τέχνης, με τον τρόπο που ένα θραύσμα γυαλιού στην άσφαλτο μπορεί να φαντάξει σαν πολύτιμος λίθος, με κατάλληλο φωτισμό. Αυτή ακριβώς η ικανότητά της είναι που διατηρεί την υψηλή θερμοκρασία στα ποιήματα και, με δεδομένη τη σκηνοθεσία, είναι εντυπωσιακό που τίποτα κίβδηλο δεν υπάρχει εδώ, κανένα
ψεύτισμα, αλλά μια ευκρινής αποτύπωση θάμβους σε μικροκλίμακα.
Υιοθετούσε μια ευρεία γκάμα ρόλων — όχι μόνο έμφυλων ρόλων - που
καθένας απ’ αυτούς ξεχωριστά της επέτρεπε την προβολή μιας διαφορετικής οπτικής, στήν οποία προσέρχονταν για να κατοικήσουν τα ποιήματα - δηλαδή να δημιουργήσουν ευκαιρίες, να θέσουν ερωτήματα ή να δραπετεύσουν από την πραγματικότητα. Δεν έγραφε επίσης με πρωταρχικό στόχο την επιτέλεση μιας «νέας» θηλυκότητας, δεν είχε δηλαδή κάποια φεμινιστική «ατζέντα». Ωστόσο στην παρούσα συλλογή η Millay ενέγραψε το ιδίωμα ενός νέου τύπου γυναίκας που αμφισβητούσε τις καθιερωμένες αντιλήψεις για το φύλο, την κοινωνική τάξη και τη σεξουαλικότητα. Στο φιλοσοφικό και αισθητικό βάθος της ποίησης της το έμφυλο σώμα αντιπροσωπεύει ένα σύνθετο υλικό, μέσω
του οποίου τίθενται υπό έλεγχο οι εκφραστικές και αυτοβιογραφικές συμβάσεις του παραδοσιακού λυρισμού. Στο 19ο αιώνα, εάν επιθυμούσαμε να εξερευνήσουμε τη συναισθηματική ζωή μιας γυναίκας, είχαμε τις εξιδανικεύσεις της Elizabeth Barrett και της Christina Rossetti ή την κρυπτική στενογραφία και τον ασθματικό τροχασμό της Emily Dickinson. Στη Millay εντοπίζεται η τροποποίηση αυτού του πλέγματος ρόλων που προσδιορίζουν τη γυναικεία υπόσταση και η πρόκριση μιας ρευστότητας ως προς την έννοια της θηλυκότητας που φτάνει, στα πιο εκρηκτικά παρακλάδια της, μέχρι τη Sylvia Plath και την Anne Sexton.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου